Δημ. Μαυρόπουλος: Ο Δημήτρης Κουτρουμπής και η Χάρις της Θεολογίας

 

Από την παρουσίαση του βιβλίου: Η χάρις της Θεολογίας. στον Ι. Ν. Αγίου Νικολάου Ραγκαβά την Κυριακή 30 Μαρτίου 2025. Ὁ Δημήτρης Κουτρουμπῆς ὑπῆρξε ἕνα ἀπὸ τὰ πρόσωπα ποὺ ἔπαιξαν καθοριστικὸ ρόλο στὰ θεολογικὰ πράγματα κατὰ τὸ δεύτερο ἥμισυ τοῦ 20οῦ αἰώνα, ἔχοντας συμβάλει οὐσιαστικὰ γιὰ τὴν ἐπανεύρεση τῆς θεολογικῆς καὶ πνευματικῆς ἀλήθειας τῆς Ὀρθόδοξης παράδοσης, ποὺ ἀπὸ τὰ τέλη του 19ου αἰώνα εἶχε ἀρχίσει νὰ γλυστράει σὲ ἀκαδημαϊσμό,σχολαστικισμὸ καὶ εὐσεβισμό. Εἶναι δύσκολο νὰ μιλήσει κανεὶς γι᾿ αὐτόν, δυσκολότερο νὰ τὸν σκιαγραφήσει. Πρόσωπο κάπως ἀντιλεγόμενο, ἀπὸ ἄλλους τιμήθηκε ὡςαὐθεντία καὶ ἀπὸ ἄλλους λοιδορήθηκε ὡς «σπερμολόγος»· ἄλλοι τὸν ἀγάπησαν γιὰ τὴν ἀλήθεια του καὶ τὴν καλοσύνη του καὶ ἄλλοι ἀντέδρασαν ἐξαιτίας τῆς παρρησίας του. Κατόρθωσε νὰ συναντηθεῖ, μέσα ἀπὸ τὴν προσωπική του πορεία καὶ τὶς ἀναζητήσεις του, μὲ μεγάλα πνευματικὰ ρεύματα καὶ παραδόσεις, καὶ νὰ ὁλοκληρωθεῖ μέσα στὴν Ὀρθόδοξη Ἀνατολικὴ Ἐκκλησία στὴν ὁποία γεννήθηκε καὶ παραδόθηκε. Στὸ πρῶτο μέρος τῆς ὁμιλίας θὰ παρατεθοῦν βιογραφικὰ στοιχεῖα καὶ θὰ ἐπισημανθοῦν περίοδοι τῆς ζωῆς του ποὺ ἐπηρέασαν τὴν πορεία του, ἀλλά, ἐπίσης, καὶ τὴν πορεία ἄλλων. Στὸ δεύτερο μέρος θὰ παρουσιασθεῖ τὸ βιβλίο «Ἡ χάρις τῆς θεολογίας» ποὺ ἐκδόθηκε μετὰ τὸν θάνατό του καὶ περιέχει κείμενα τοῦ Δ.Κ. ποὺ δημοσιεύθηκαν σὲ περιοδικά («Ἀνάπλασις», «Ἀκτίνες», «Ζωή», «Πορευθέντες», «Σύνορο») ἀπὸ τὸ 1956 μέχρι τὸ 1966. Οἱ θέσεις ποὺ ἀναπτύσσονται στὰ κείμενα αὐτὰ ἐν πολλοῖς εἶναι αὐτονόητες σήμερα στὸ χῶρο τῆς θεολογίας, τότε ὅμως ποὺ δημοσιεύθηκαν δὲν ἦταν. Ακολούθησε σηζήτηση με το κοινό.

Ψηφιακὴ Ἐξάρτηση ἢ Ψηφιακὴ Δικτατορία; Ἡ κατάρρευση τῆς Τράπεζας Θεμάτων ὡς καμπανάκι κινδύνου

 

Τὸ πρωινὸ τῆς 21ης Μαΐου, τὰ Λύκεια τῆς χώρας βρέθηκαν στὸ ἔλεος ἑνὸς τεχνολογικοῦ χάους. Ἐν μέσῳ τῶν προαγωγικῶν καὶ ἀπολυτήριων ἐξετάσεων, οἱ ἐκπαιδευτικοὶ ἀδυνατοῦσαν νὰ εἰσέλθουν στὴν Τράπεζα Θεμάτων – τὸν ψηφιακὸ πυλῶνα τῶν ἐνδοσχολικῶν ἐξετάσεων. Ὁ λόγος; Μία κυβερνοεπίθεση, ὅπως ἰσχυρίστηκε τὸ Ὑπουργεῖο Ψηφιακῆς Διακυβέρνησης. Ἡ οὐσία; Μιὰ ἀκόμη κραυγαλέα ἀπόδειξη τῆς σαθρῆς καὶ ἐπισφαλοῦς βάσης πάνω στὴν ὁποία οἰκοδομεῖται ἡ "ψηφιακὴ μετάβαση" τοῦ ἑλληνικοῦ σχολείου.

Ὁ θρίαμβος τοῦ παραλογισμοῦ: ἡ τεχνολογία ὡς αὐταρχισμός

Ἡ τεχνολογία, ὑποτίθεται, ἦρθε γιὰ νὰ διευκολύνει. Ὅμως, στὴν περίπτωση τῆς Τράπεζας Θεμάτων, γίνεται σαφὲς ὅτι αὐτὸ ποὺ πραγματικὰ ἐπιτελεῖται εἶναι ἡ μετατροπὴ τῆς ἐκπαιδευτικῆς διαδικασίας σὲ ψηφιακὴ ἐξάρτηση. Ὅταν... ἡ πρόσβαση σὲ μιὰ ἐξέταση –θεμελιῶδες στοιχεῖο τῆς ἐκπαιδευτικῆς ἀξιολόγησης– ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὴν εὔρυθμη λειτουργία ἑνὸς ψηφιακοῦ μηχανισμοῦ, τὸ σχολεῖο παύει νὰ εἶναι ἐκπαιδευτικὸς θεσμὸς καὶ μετατρέπεται σὲ παράρτημα ἑνὸς ἀσταθοῦς πληροφοριακοῦ συστήματος.

Ἡ διακοπὴ πρόσβασης, ἡ ἀλλαγὴ ταυτότητας μέ... taxisnet καὶ ἡ ἀδυναμία κλήρωσης θεμάτων ἀπὸ χιλιάδες ἐκπαιδευτικοὺς ἔφερε μιὰ ὁλόκληρη ἐκπαιδευτικὴ κοινότητα σὲ κατάσταση ἀμηχανίας, πανικοῦ καὶ ἀναξιοπιστίας. Ἂν αὐτὸ εἶχε συμβεῖ μὲ τὰ παραδοσιακὰ μέσα –ἔντυπες ἐξετάσεις, φυσικὴ διανομὴ θεμάτων– τὸ περιστατικὸ θὰ εἶχε ἀποφευχθεῖ. Οἱ ἠλεκτρονικὲς ὑποδομές, ἀντὶ νὰ ἁπλοποιοῦν, καθίστανται μονοπύλες ἐξουσίας, ἐλέγχου καὶ πιθανῆς κατάρρευσης.

 

Ἠλεκτρονικὴ "διευκόλυνση" ἢ ἐργαλεῖο χειραγώγησης;

Ἡ ἀθρόα μετάβαση στὸ ψηφιακό, παρουσιάζεται ὡς ἀναγκαῖα, μοντέρνα καὶ ἀναπόφευκτη. Ὅμως, πόσο "ἀντικειμενικὴ" εἶναι αὐτὴ ἡ κατεύθυνση ὅταν:

• ἕνα τεχνικὸ σφάλμα ἢ μιὰ κυβερνοεπίθεση μπορεῖ νὰ παραλύσει τὴ διαδικασία ἐκπαίδευσης,
• ἡ πρόσβαση στοὺς θεσμοὺς τοῦ κράτους περνᾶ ἀποκλειστικὰ ἀπὸ ἠλεκτρονικοὺς κωδικοὺς καὶ συστήματα ποὺ ἐλέγχονται κεντρικά,
• καὶ ὅταν κάθε τι ἀναλογικὸ θεωρεῖται παρωχημένο καὶ "ὕποπτο"...

Αὐτὴ ἡ ἠλεκτρονικὴ δικτατορία, ὅπως ἀρχίζει νὰ διαφαίνεται, δὲν ἀφορᾶ μόνο τὴν τεχνολογία καθαυτή, ἀλλὰ τὸν τρόπο ποὺ αὐτὴ ἐπιβάλλεται ὡς μονόδρομος. Χωρὶς πρόβλεψη γιὰ ἐναλλακτικές, χωρὶς ἀσφάλειες, χωρὶς οὐσιαστικὸ ἔλεγχο ἀπὸ τοὺς ἴδιους τοὺς πολῖτες. 

 

Κάλεσμα σὲ ἀναστοχασμό

Τὸ περιστατικὸ μὲ τὴν Τράπεζα Θεμάτων δὲν εἶναι ἁπλῶς μιὰ τεχνικὴ δυσλειτουργία. Εἶναι σύμπτωμα ἑνὸς βαθύτερου προβλήματος: τοῦ ἄκριτου ψηφιακοῦ αὐταρχισμοῦ ποὺ εἰσβάλλει σὲ κάθε πτυχὴ τῆς δημόσιας ζωῆς, μὲ τὴν πρόφαση τῆς "ἀποτελεσματικότητας". Τὸ σχολεῖο, ὁ χῶρος τῆς μάθησης καὶ τῆς ἐλευθερίας τῆς σκέψης, δὲν μπορεῖ νὰ ὑποδουλώνεται σὲ ἀλγορίθμους καὶ server.
Ἴσως εἶναι ἡ στιγμὴ νὰ τεθεῖ ξανὰ τὸ ἐρώτημα: Θέλουμε μιὰ ἐκπαίδευση ἀνθρώπινη, προσβάσιμη καὶ δημοκρατική, ἢ ἕνα σύστημα ὑποταγμένο στὴν εὐαλωτότητα τοῦ ψηφιακοῦ;
Ἡ τεχνολογία πρέπει νὰ ὑπηρετεῖ τὸν ἄνθρωπο – ὄχι νὰ τὸν καθυποτάσσει.

 Ῥωμαίϊκο Ὁδοιπορικό: Ψηφιακὴ Ἐξάρτηση ἢ Ψηφιακὴ Δικτατορία; Ἡ κατάρρευση τῆς Τράπεζας Θεμάτων ὡς καμπανάκι κινδύνου

Κίνδυνος ἐκκοσμικεύσεως τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ φρονήματος

 

Ἀνάμεσα στὰ πολλὰ διοικητικὰ προβλήματα ποὺ ἔχει ἡ Ἐκκλησία, ὑπάρχουν καὶ μερικὰ ποὺ ὁδηγοῦν στὴν ἐκκοσμίκευση τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ φρονήματος καὶ στὴ νόθευση τῆς πνευματικῆς ζωῆς. Γι’ αὐτὰ δὲν ὑπάρχει μεγάλη ἀνησυχία ἀπὸ τοὺς Μητροπολίτες καὶ τοὺς κληρικούς. Μερικοὶ μάλιστα τὰ δημιουργοῦν οἱ ἴδιοι ἢ τὰ ἀποδέχονται καὶ τὰ θεωροῦν πτυχὲς τοῦ ποιμαντικοῦ τους ἔργου. Ἀναφέρουμε ἐνδεικτικὰ μερικά.

  Ἡ Ἐκκλησία ἐπηρεάζεται ἀπὸ κοσμικούς, ποὺ διακρίνονται γιὰ τὴν πολυμάθειά τους, ἀλλὰ δὲν ἔχουν καμιὰ πνευματικὴ ἐμπειρία. Οἱ ἴδιοι θεωροῦν τοὺς ἑαυτούς τους ἱκανοὺς καὶ εἶναι πρόθυμοι νὰ δώσουν πνευματικὲς κατευθύνσεις στὸ ποιμαντικὸ ἔργο τῶν κληρικῶν. Εὔκολα πείθουν τοὺς ἀνυποψίαστους κληρικούς, γιατί ἔχουν τὴ φήμη τῶν σπουδαίων ἐπιστημόνων. Τελικά, αὐτοὶ οἱ κατὰ κόσμον σοφοὶ δάσκαλοι ἀπομακρύνουν τοὺς ποιμένες ἀπὸ τὶς ἀρχὲς τῆς πνευματικῆς ζωῆς, ποὺ πρέπει νὰ καλλιεργοῦν στὸ ποίμνιό τους. Στὶς ὑποδείξεις αὐτῶν τῶν ἀνθρώπων εἶναι ἰδιαίτερα πρόθυμοι μερικοὶ ὄψιμοι κληρικοί, ποὺ ἀφοῦ ὁλοκλήρωσαν τὸ ἐπαγγελματικό τους ἔργο, μετὰ τὴ συνταξιοδότησή τους, ἐπιδιώκουν νὰ φέρουν ἕνα νέο πνεῦμα στὴν Ἐκκλησία, γιὰ νὰ μπορέσει νὰ προσεγγίσει τοὺς σύγχρονους ἀνθρώπους! Ὅλοι αὐτοὶ οἱ νεωτεριστές, δάσκαλοι καὶ ἐκκοσμικευμένοι ὄψιμοι κληρικοί, δὲν πρέπει νὰ ἐπηρεάζουν τὸ ἔργο τῆς Ἐκκλησίας.

  Οἱ νεωτεριστὲς κληρικοὶ στὴν ἀρχὴ ἐντυπωσιάζουν, ἀλλὰ γρήγορα μένουν ἀνικανοποίητοι ἀπὸ τὴν παραδοσιακὴ Ὀρθοδοξία καὶ τὶς παραδόσεις καὶ προσπαθοῦν νὰ ἀλλάξουν καθετὶ ποὺ ἔρχεται σὲ ἀντίθεση μὲ τὸ κοσμικὸ φρόνημα. Ἡ ἐμφάνισή τους εἶναι ἀταίριαστη γιὰ ἕνα ἱερωμένο καὶ οἱ ἐκδηλώσεις τους εἶναι ὑποκριτικές. Περισσεύει ἡ κοσμικὴ εὐγένεια, ποὺ κουράζει καὶ θεωρεῖται ἀπὸ τοὺς πιστοὺς προσβολὴ ἐκ μέρους τους καὶ ἀποστρέφουν τὸ πρόσωπό τους ἀπὸ τοὺς ἠθοποιοὺς ἱερεῖς. Προκλητικὰ ἐπίσης εἶναι καὶ τὰ κηρύγματά τους μὲ τοὺς ρητορισμούς, τὶς ὑπερβολὲς καὶ τὶς ἀναλύσεις, ποὺ ἔρχονται σὲ ἀντίθεση μὲ τὸ καθαρὸ κήρυγμα. Κάποτε εἶναι καὶ πολὺ στοχαστικὰ καὶ δὲν μποροῦν οἱ ἄνθρωποι νὰ τὰ παρακολουθήσουν, δι’ αὐτὸ διακριτικὰ ἀποχωροῦν ἀπὸ τὸ ναό, ἔχοντας χάσει τὴν ὑπομονή τους.

  Πολλὲς μνῆμες ἁγίων συνοδεύονται ἀπὸ λαϊκὲς ἐκδηλώσεις (πανηγύρια), ὅπου οἱ ἄνθρωποι συμμετέχουν μὲ ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον. Σὲ αὐτὲς πρωτοστατοῦν οἱ διάφοροι σύλλογοι καὶ οἱ ἀδελφότητες, οἱ ὑπεύθυνοι τῶν ὁποίων εἶναι ἄσχετοι μὲ τὴν Ἐκκλησία, ἔχουν κοσμικὸ φρόνημα καὶ διεκδικοῦν δικαιώματα ἀπὸ τὶς ἐνορίες, ἰδιαίτερα στὴν περίπτωση ἐγκαταλειμμένων μοναστηριῶν καὶ διαφόρων ἐξωκκλησίων. Προφανῶς τὰ ἔσοδα τῶν ἐκδηλώσεων εἶναι δικά τους καὶ τὰ διαχειρίζονται, ὅπως ἐκεῖνοι θέλουν, χωρὶς νὰ ὑπολογίζουν τοὺς ἐφημέριους. Εἶναι μία κατάσταση ποὺ διαιωνίζεται καὶ καταστρέφει τὴν ἱερότητα τῆς μνήμης τῶν ἁγίων.

  Ὅλα αὐτὰ τὰ γεγονότα καὶ ἄλλα παρόμοια, ποὺ στὴν πραγματικότητα εἶναι δυσεπίλυτα προβλήματα, πρέπει ἡ Ἐκκλησία νὰ τὰ ἀντιμετωπίζει μὲ σταθερότητα καὶ ἐπιμονή. Εἰδικότερα οἱ κληρικοὶ πρέπει νὰ γνωρίζουν μερικὲς βασικὲς ἀρχές, γιὰ τὶς ὁποῖες θὰ ἀγωνίζονται μὲ τόλμη, ἀδιαφορώντας γιὰ τὶς ἀντιδράσεις τῶν κοσμικῶν ἀνθρώπων. Χρειάζεται περισσότερη ἁγιότητα καὶ λιγότερη ἐπιστήμη. Ἐπίσης πρέπει νὰ τηροῦν ὅλες τὶς ἐντολὲς τοῦ Χριστοῦ, νὰ ἔχουν διαρκῆ ἐγρήγορση καὶ νὰ μὴ καταπονεῖται ὁ νοῦς τους, ἀλλὰ καὶ τὸ σῶμα τους, μὲ κοσμικὰ πράγματα ποὺ ἀπομακρύνουν ἀπὸ τὸ δρόμο τῆς πνευματικῆς ζωῆς.

  Ὁ γέροντας Θεόκλητος Διονυσιάτης, ὁ ὁποῖος εἶχε γνώση τοῦ τί συνέβαινε στὴν Ἐκκλησία, ἔγραφε σχετικὰ μὲ τὸ θέμα ποὺ μᾶς ἀπασχολεῖ: «Ἄλλο εἶναι ἡ Ἐκκλησία, ἄλλο ὁ κλῆρος καὶ ἄλλο ὁ λαός. Δὲν πρέπει νὰ γίνεται συσχέτιση τῆς Ἐκκλησίας μὲ τὸν κλῆρο ἢ μὲ τὸν πιστὸ λαὸ τοῦ Κυρίου. Ἐν τούτοις, ἡ ἰδιάζουσα θέση τοῦ κλήρου στὴν Ἐκκλησία καὶ ἡ πνευματικὴ καὶ διοικητικὴ ἐξουσία, τὴν ὁποία ἔχει, βαρύνουν ἀπείρως αὐτὸν ἀπέναντι στὸ Θεὸ καὶ τοὺς πιστοὺς κατὰ τὴν ἄσκηση τῶν καθηκόντων του.

  » Δεδομένου δὲ ὅτι, “φιλεῖ τὸ ὑπήκοον ἐξομοιοῦσθαι τοῖς ἄρχουσι καὶ ὁ ἁπλὸς λαὸς δὲν  μπορεῖ νὰ ξεχωρίσει τὸν κλῆρο ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία, εἶναι προφανὲς πόσο μεγάλο κακὸ μπορεῖ νὰ προκαλέσει εἰς βάρος τῆς Ἐκκλησίας ὁ κληρικός, ὅταν δὲν παρέχει τὸν ἑαυτό του πρὸς μίμηση, οὔτε εἶναι ὑπέρτατο ὑπόδειγμα χριστιανικῆς τελειότητας, ἀλλὰ ἀντίθετα γίνεται αἴτιος σκανδάλων.

  » Ἑπομένως ἡ ἁγία Ἐκκλησία μας δὲν ἔχει προβλήματα, παρὰ μόνο ἐκεῖνα, τὰ ὁποῖα δημιουργοῦν οἱ διάκονοί της, ὅταν ἀπομακρύνονται ἀπὸ τὸ γνήσιο πνεῦμα της. Τότε σχηματίζονται ἀδιέξοδα, κοσμικὲς ἀγωνίες, αἰτίες σκανδάλων, ἡ πίστη ψυχραίνεται, οἱ πιστοὶ ἀπομακρύνονται ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία, ὁ ἐπίσκοπος ἐγκαταλείπεται, φυτρώνουν ἀγκάθια κατηγοριῶν καὶ ἐπακολουθεῖ ἡ ἐξασθένιση τῆς δύναμης τῆς Ἐκκλησίας.

  Ὅλα σχεδὸν τὰ προβλήματα συμπυκνώνονται στὸ πρόσωπο τῶν διακόνων αὐτῆς. Πρὸς αὐτοὺς πρέπει νὰ στραφεῖ τὸ ἐνδιαφέρον τῆς Ἐκκλησίας. Πρὸς αὐτούς, οἱ ὁποῖοι εἶναι φορεῖς δόξας ἢ καταισχύνης, χαρᾶς ἢ λύπης, σωτηρίας ἢ ἀπώλειας, διότι ὁ κόσμος προσβλέπει σὲ αὐτοὺς ὡς ἐκφραστὲς τῆς Ἐκκλησίας καὶ τοῦ Χριστοῦ».

  Εἶναι ἀνάγκη οἱ κληρικοὶ νὰ ἔχουν ἐκκλησιαστικὸ φρόνημα καὶ νὰ ἀρνοῦνται τοὺς νεωτερισμούς, γιὰ νὰ μὴ σκανδαλίζεται τὸ πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας.

 Κίνδυνος ἐκκοσμικεύσεως τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ φρονήματος

 

Πέμπτη: Η Ανάληψη του Κυρίου

Η Εκκλησία μας σήμερα, Πέμπτη29 Μαΐου, εορτάζει την Ανάληψη του Κυρίου. Ο Κύριος επί σαράντα μέρες μετά την Ανάσταση Του εμφανιζόταν στους μαθητές Του, έτρωγε μαζί τους και τους δίδασκε αλήθειες για τη Βασιλεία του Θεού.

            Τους έδωσε εντολή να μη φύγουν από τα Ιεροσόλυμα, μέχρι να έλθει μέσα τους το Άγιο Πνεύμα. Την τελευταία ημέρα οδήγησε τους μαθητές Του στο Όρος των Ελαιών, τους ευλόγησε και αναλήφθηκε, δηλαδή σηκώθηκε στον ουρανό. Μια νεφέλη Τον παρέλαβε και χάθηκε πια από τα μάτια των μαθητών.

            Ενώ αυτοί είχαν προσηλωμένα τα βλέμματά τους στον ουρανό, εμφανίστηκαν δύο άγγελοι με ολόλευκες ενδυμασίες, και τους είπαν  ότι ο Χριστός θα επιστρέψει κατά τη Δευτέρα Παρουσία Του με τον ίδιο τρόπο δηλαδή με το σώμα Του δοξασμένο και καθισμένος σε νεφέλη, όπως αναλήφθηκε στον ουρανό.

            Το γεγονός αυτό έδωσε μεγάλη χαρά στους μαθητές, οι οποίοι επέστρεψαν στα Ιεροσόλυμα και πλέον περίμεναν την έλευση και τον φωτισμό του Άγιου Πνεύματος, όπως τους είχε υποσχεθεί ο Κύριος.

            Το Απολυτίκιο της εορτής:

            «‘Ανελήφθης εν δόξη, Χριστέ ο Θεός ημών,

χαροποιήσας τους μαθητάς, τη επαγγελία του Αγίου Πνεύματος. Βεβαιωθέντων αυτών δια της

ευλογίας, ότι συ ει ο Υιός του Θεού, ο λυτρωτής του κόσμου»

Ημέρα ιερότητας της οικογένειας και σεβασμού στους γονείς.

 

Όταν προ ετών η Εκκλησία της Γεωργίας είχε ανακηρύξει τη 17^Η Μαΐου ως «ημέρα ιερότητας της οικογένειας και σεβασμού στους γονείς», στην πατρίδα μας και τον λεγόμενο δυτικό κόσμο θεωρήθηκε άνευ σημασίας γεγονός. Χαρακτηρίστηκε ως μία μεμονωμένη πράξη της Εκκλησίας χωρίς κανένα πολιτικό ενδιαφέρον.

            Ήρθε όμως, πριν μερικούς μήνες, η κυβέρνηση της Γεωργίας να υιοθετήσει πλήρως την πρωτοβουλία της Εκκλησίας και να νομοθετήσει τη 17^η Μαΐου ως επίσημη αργία του κράτους δίνοντας έτσι την ευκαιρία ευρύτερου εορτασμού. Η δε δήλωση του πρωθυπουργού της Γεωργίας ότι έχει τη χριστιανική πίστη και πιστεύει ότι η παραδοσιακή οικογένεια εξασφαλίζει τη δύναμη και του κράτους, είναι εκφραστική του κυβερνητικού τρόπου σκέπτεσθαι στη Γεωργία.

            Το υπόψη ψηφισθέν νομοσχέδιο έχει τίτλο «Για τις οικογενειακές αξίες και την προστασία των ανηλίκων», περιγράφει τον γάμο ως εθελοντική ένωση μεταξύ δύο ατόμων διαφορετικού βιολογικού φύλου  με σκοπό τη δημιουργία οικογένειας και δεν επιτρέπει την προώθηση της ιδεολογίας των ΛΟΑΤΚ στα σχολεία.

            Παρά τις προσπάθειες των παγκοσμιοποιητικών δυνάμεων να καταργήσουν τις εντολές του Θεού, τον σεβασμό προς τους γονείς, την ιερότητα της οικογένειας, τις παραδοσιακές αξίες και αντ’ αυτών να εμφυτεύσουν κάθε είδους διαφθορά, η Γεωργία επέλεξε την πίστη στις εντολές του Χριστού και το να εξακολουθήσει να πορεύεται τον δρόμο των προγόνων της.

            Εμείς;

            «Η ΔΡΑΣΑΗ ΜΑΣ», τ, 628

Aνανεούμενη Ελληνικότητα

 

Το δυσεπίλυτο πρόβλημα ορισμού της ελληνικότητας διαιωνίζεται στο νεοελληνικό κρατίδιο ως σήμερα. Υπάρχουν πάντα κάποιοι «προοδευτικοί» διανοούμενοι, πού θεωρούν υποτιμητική κάθε επιμειξία του Ελληνισμού με τον Χριστιανισμό και αμφισβητούν πεισματικά την ελληνικότητα της «Βυζαντινής» Αυτοκρατορίας. Όπως υπάρχουν και κάποιοι χριστιανοί διανοούμενοι, με ιδεολογικά επεξεργασμένη πίστη, πού προτιμάνε το όνομα του «Ρωμιού» και της Ρωμιοσύνης στη θέση του Έλληνα και της ελληνικότητας. Υπήρξε και νεοέλληνας Πρωθυπουργός και Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, πού δεν δίσταζε να μιλάει για τις πολλαπλές υποδουλώσεις πού γνώρισαν οι Έλληνες: πρώτα στους Ρωμαίους, ύστερα στους Βυζαντινούς και μετά στους Τούρκους!...

Δεν είναι δυνατό να προσεγγίσουμε τη σχέση του Ελληνισμού με τη Δύση στα νεώτερα χρόνια, χωρίς να διατυπώσουμε καταρχήν μια πρόταση εξόδου από την πελώρια αυτή σύγχυση πρόταση κάποιου ορισμού της ελληνικότητας. Η πρόταση είναι να δούμε την Ελλάδα όχι καταρχήν ωςΤΟΠΟ, αλλά καταρχήν ωςΤΡΟΠΟτου βίου. Δεν μπορεί να αμφισβητήσει κανείς το γεγονός ότι ο Ελληνισμός απέκτησε γεωγραφικά σύνορα για πρώτη φορά στον 19° αιώνα μόλις πριν από εκατόν εξήντα χρόνια. Και ότι αυτά τα σύνορα του συμβατικού ελλαδικού κρατιδίου πού προέκυψε από την επανάσταση ενάντια στους Τούρκους άφηναν απέξω τα τρία τέταρτα των ελληνόφωνων πληθυσμών της τότε Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Η αρχαία Ελλάδα δεν είχε ενιαία κρατική υπόσταση, ούτε και σύνορα. Ήταν το σύνολο των «ελληνίδων πόλεων», ανεξάρτητες πόλεις κράτη, πού απλωνόταν από την Μακεδονία ως την Κρήτη και από την Ιωνία ως την Σικελία, την κάτω και κεντρική Ιταλία. Οι πόλεις αυτές αναγνωρίζονταν ως «ελληνίδες» όχι μόνο για την κοινή τους ελληνική γλώσσα, αλλά και για τον κοινό τρόπο του βίου, δηλαδή τον κοινό πολιτισμό τους [Η κοινή ελληνική συνείδηση γίνεται χαρακτηριστικά έκδηλη στις περιπτώσεις των κοινών εορτών και αγώνων (στην Ολυμπία, στην Νεμέα, στον Ισθμό της Κορίνθου και στους Δελφούς), όπου μόνο Έλληνες μπορούσαν να συμμετάσχουν, ανεξάρτητα από την πόλη καταγωγής τους] θα απαιτούσε μια εκτενή ανάπτυξη το περιεχόμενο της λέξης ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, αλλά και μόνο η ταύτιση με τον ΤΡΟΠΟ του βίου μπορεί να είναι ένας καταρχήν ορισμός.

Στον 4° π.Χ. αιώνα ο Μέγας Αλέξανδρος ενώνει κάτω από τη στρατιωτική του ισχύ τις περισσότερες ελληνίδες πόλεις, προκειμένου να επιχειρηθεί μια μεγαλεπίβολη εκστρατεία εναντίον των Περσών. Κατατροπώνει τους Πέρσες, αλλά συνεχίζει την εκστρατεία του ως την Βακτριανή και τις Ινδίες. Ο τρόπος με τον οποίο ο Αλέξανδρος αντιλαμβάνεται την κατάκτηση αυτών των απέραντων περιοχών από τις νότιες ακτές της Κασπίας ως την Παλαιστίνη, Βαβυλώνα, Αίγυπτο και ως τον Ινδικό ωκεανό είναι να ιδρύει παντού καινούργιες ελληνίδες πόλεις, πού μεταφέρουν τον ελληνικό ΤΡΟΠΟ του βίου σε κάθε γωνιά του τότε γνωστού κόσμου. Έτσι γεννιέται ο «μέγας κόσμος» της ελληνικής οικουμένης ένα εκπληκτικό φαινόμενο πολιτισμικής έκρηξης πού δεν έχει το όμοιο στην Ιστορία.

Όταν αργότερα η Ρώμη, ακολουθώντας το όραμα του Αλεξάνδρου, θα ενοποιήσει με τις δικές της κατακτήσεις και κάτω από το δικό της διοικητικό σύστημα ένα μεγάλο μέρος των εξελληνισμένων από τον Αλέξανδρο περιοχών, το κοινό και συνεκτικό στοιχείο της αυτοκρατορίας της θα παραμείνει ο ελληνικός πολιτισμός. Συνειδητοποιούμε όχι μόνο την έκταση, αλλά και το βάθος ή την ποιότητα εξελληνισμού της ρωμαϊκής «οικουμένης», όταν διαβάζουμε τα ελληνικά κείμενα ενός φανατικά συντηρητικού Εβραίου: τις επιστολές του Αποστόλου Παύλου. Οι Εβραίοι ήταν λαός πού αντιστάθηκε σθεναρά και με αιματηρό τίμημα στον εξελληνισμό του, και ο Παύλος άνηκε στην πιό συντηρητική κοινωνική ομάδα των Εβραίων, στους Φαρισαίους. Κι όμως ο εθνοφυλετικός συντηρητισμός του δεν τον εμποδίζει να χειρίζεται την ελληνική γλώσσα, τις ελληνικές φιλοσοφικές έννοιες, αλλά και κάποιους Έλληνες συγγραφείς, με μια ευχέρεια πού δύσκολα θα την συναγωνιζόταν οποιοσδήποτε Αλεξανδρινός ή και Αθηναίος της εποχής του.

Από τον 2° κιόλας π.Χ. αιώνα, η ίδια λατινική αριστοκρατία της Ρώμης προτιμάει στις κοινωνικές αναστροφές τη χρήση της ελληνικής γλώσσας, και όταν τον 1° μ.Χ. αιώνα ο Παύλος και πάλι γράφει την επιστολή του προς Ρωμαίους, δεν διανοείται να χρησιμοποιήσει τα Λατινικά.

Δυόμισυ αιώνες αργότερα, η πολιτική και στρατιωτική ιδιοφυΐα του Διοκλητιανού θα διακρίνει ότι το κέντρο των ιστορικών εξελίξεων έχει οριστικά μετατεθεί στην ελληνική Ανατολή, γι' αυτό και θα περάσει το μεγαλύτερο μέρος της βασιλείας του στην Νικομήδεια. Έτσι έχει προετοιμασθεί και το τολμηρό εγχείρημα του Μεγάλου Κωνσταντίνου να μεταθέσει το κέντρο της αυτοκρατορίας σε μιά καινούργια ελληνική πρωτεύουσα, τη Νέα Ρώμη, πού ο λαός θα την αποκαλέσει Κωνσταντινούπολη.

Με κέντρο πια την Νέα Ρώμη η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία θα διανύση μια θαυμαστή σε κάθε φάση της ιστορική διαδρομή ολόκληρης χιλιετηρίδας. Σίγουρα, η πολιτισμική της ταυτότητα δεν είναι ούτε αμιγώς ρωμαϊκή, ούτε αμιγώς ελληνική. Είναι το χριστιανικό στοιχείο πού πρωτεύει, και μάλιστα η εμμονή και πιστότητα στην ορθόδοξη πρωτοχριστιανική παράδοση. Με άξονα βίου την ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ νοηματοδότηση της ανθρώπινης ύπαρξης, του κόσμου και της Ιστορίας, η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία θα αναχωνεύσει οργανικά και δημιουργικά τη ρωμαϊκή παράδοση του δικαίου και της διοίκησης, και παράλληλα την ελληνική φιλοσοφία και τέχνη. Μετά τον 6° αιώνα θα είναι και επίσημα μια ελληνόφωνη αυτοκρατορία, και μετά τον 10° αιώνα θα υιοθετήσει και τους όρους Έλληνας και ελληνικός, φορτισμένους πια με αξιολογικό περιεχόμενο, για να αντιπαρατάξει τη δική της πολιτισμική ταυτότητα στον καινούργιο πολιτισμό πού γεννιέται στην κατακτημένη από βάρβαρα φύλα και φυλές Δύση.

Αυτοί οι καινούργιοι κάτοικοι της δυτικής και κεντρικής Ευρώπης, παρ' όλο πού έχουν υποτάξει και εξουθενώσει τους λατινόφωνους Ρωμαίους, φιλοδοξούν να σφετερισθούν, με την λογική της γεωγραφικής οριοθέτησης, τον τίτλο και την ιστορική συνέχεια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Γι' αυτό και αρνούνται το όνομα του Ρωμαίου στους πολίτες της ανατολικής και εξελληνισμένης αυτοκρατορίας. Τους αποκαλούν χλευαστικά «Γραικούς», και από τον 17° αιώνα η ιστοριογραφία τους θα επινοήσει το πρωτοφανές όνομα Βυζάντιο και «Βυζαντινός». Βέβαια το Βυζάντιο υπήρξε ιστορικά: ήταν η πολίχνη στις ακτές του Βοσπόρου αρχαία ελληνική αποικία πού στην θέση της ο Κωνσταντίνος έχτισε τη Νέα Ρώμη. Αλλά είναι φανερό ότι η ανάκληση του παλαιού τοπωνυμίου ενδιέφερε τους Δυτικούς μόνο για να υποκατασταθεί το όνομα της Νέας Ρώμης. Για τους ελληνόφωνους Ρωμαίους, ακόμα ως την περίοδο της Τουρκοκρατίας, το όνομα «Βυζαντινός» θα ήταν μάλλον ακατανόητο θα ηχούσε τόσο παράλογα, ως αν αποκαλούσε κάποιος τον σημερινό κάτοικο της Ελλάδας «Πλακιώτη» (από το όνομα της παλιάς συνοικίας πού γύρω χτίστηκε η καινούργια πόλη των Αθηνών). Και όμως το αυθαίρετο επινόημα των Δυτικών κυριάρχησε τελικά, και είναι σήμερα καθιερωμένο στην κοινή συνείδηση και στην ιστορική επιστήμη.

Στο μεταξύ, στον 2° π.Χ. αιώνα ως τον 19°, η γεωγραφική περιοχή όπου άνθισαν οι αρχαίες ελληνίδες πόλεις, γνωρίστε διαδοχικά περίπου δεκαεπτά επιδρομές βάρβαρων φύλων και φυλών. Από τις παραδουνάβιες περιοχές ως την Κρήτη, και από την νότια Ιταλία ως τα βάθη της Μ. Ασίας και τον Πόντο, οι ελληνόφωνοι πληθυσμοί δοκιμάστηκαν σκληρά επί αιώνες από αυτά τα αλλεπάλληλα κύματα των κατακτήσεων, πού σήμαιναν, κάθε φορά, κάποιες επιμειξίες με τους γηγενείς Έλληνες. Έτσι, οποιοσδήποτε ισχυρισμός διά φυλετική ομοιογένεια και«καθαρότητα αίματος»των νεώτερων Ελλήνων θα είχε ερείσματα μάλλον περιορισμένα ή συγκεχυμένα, και σε μεγάλο ποσοστό θα ήταν μόνο ρομαντική αυθαιρεσία. Αλλά το ιστορικό παράδοξο είναι αυτό πού με την ποιητική του γλώσσα διαπίστωνε ο στρατηγός Μακρυγιάννης τον 19° αιώνα: «ότι αρχή και τέλος, παλαιόθεν και ως τώρα, όλα τα θεριά πολεμούν να μας φάνε τους Έλληνες και δεν μπορούνε, τρώνε από μάς και μένει και μαγιά». Αυτή η «μαγιά» των ελληνίδων πόλεων και αργότερα των κοινοτήτων, μέσα από τις κατακτήσεις και επιμειξίες, έσωζε τελικά την ελληνική ιδιαιτερότητα: τη γλώσσα, τη νοοτροπία, την ελληνική νοηματοδότηση του κόσμου και της ζωής από κάποια εποχή και μετά αναχωνευμένα όλα στην εκκλησιαστική ορθοδοξία.

Βέβαια μια τέτοια «μαγιά» δυναμικής και αδιάκοπα ανανεούμενης ελληνικότητας δεν ανιχνεύεται με αναφορά σε γενεολογικά δέντρα στη συνεχή ιστορική διαδοχή οικογενειών και ονομάτων. Ανιχνεύεται στη λαϊκή ποίηση, στο λαϊκό ήθος, στον τρόπο πού έχτιζαν και εικονογραφούσαν τις εκκλησίες ως την πιο απομακρυσμένη ελληνική κοινότητα, ανιχνεύεται στη μουσική, στις λαϊκές φορεσιές, στα προικοσύμφωνα και στα συνεταιρικά συμβόλαια.

Κυρίως στους αιώνες της Τουρκοκρατίας, ήταν η ΠΡΑΞΗ της ζωής, έκφραση της κοινής εκκλησιαστικής πίστης (όχι ιδεολογικά ή φυλετικά κριτήρια), πού ξεχώριζαν τον ορθόδοξο Έλληνα από τον αλλόθρησκο Τούρκο ή τον ετερόδοξο «Φράγκο»: Ήταν η νηστεία, η γιορτή, ο χορός στο πανηγύρι, το αναμμένο καντήλι στο οικογενειακό εικονοστάσι, το ζύμωμα του πρόσφορου, ο αγιασμός κάθε μήνα.

Έτσι, όταν τον δεύτερο χρόνο της εξέγερσής τους ενάντια στην τουρκική τυραννία (1822) οι Έλληνες συγκροτούν την πρώτη και ιδρυτική του νεοελληνικού κράτους Εθνική Συνέλευση της Επιδαύρου, δεν έχουν άλλο τρόπο να ορίσουν την ιδιότητα του Έλληνα, παρά μόνο καταφεύγοντας στην θρησκευτική του πίστη. Στο τμήμα Β' παρ. β' του Συντάγματος της Επιδαύρου διαβάζουμε:«Όσοι αυτόχθονες κάτοικοι της Επικρατείας της Ελλάδος πιστεύουσιν εις Χριστόν, εισίν Έλληνες».

Από το βιβλίο «Ελληνορθόδοξη Παράδοση. Ρίζωμα και Προοπτική». Επιλογή κειμένων και επιμέλεια: Κωνσταντίνος Χολέβας

πηγή: http://www.egolpion.com/ananeoumenh_ellhnikothta.el.aspx

 

Ἡ ἐξομολόγησις δέν ἐξαλείφει τίς κακές κλίσεις τῆς καρδιᾶς

 

Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου

Ἔτσι καί ἡ ἐξομολόγησις, πού θά γίνη καλά καί ὅπως πρέπει, μολονότι ἐξαλείφει τίς ἁμαρτίες, ὅμως δέν ἐξαλείφει καί ὅλο τό κακό πού ἔκαναν στήν ψυχή οἱ ἁμαρτίες, δηλαδή τήν τύφλωσι καί τή σκότωσι τοῦ νοῦ, τίς κακές κλίσεις καί διαθέσεις τῆς θελήσεως, τίς συνήθειες καί ἕξεις τῆς καρδιᾶς, τήν φθορά καί τήν ἀχρήστευσι τῶν δυνάμεων, τήν ἀσχήμια τοῦ κατ’ εἰκόνα καί καθ’ ὁμοίωσιν.

Καί αὐτό γιατί ἡ ἐξομολόγησις δέν παίρνει ἀπό ἐμᾶς ὅλη τήν ποινή καί τόν κανόνα, πού πρέπει νά δεχθοῦμε γιά τίς ἁμαρτίες μας, οὔτε σηκώνει ὅλη τήν δύναμι τῶν κακῶν ἕξεων καί συνηθειῶν, τίς ὁποῖες δεχθήκαμε μέ τήν ἁμαρτία, ἄν καί κάπως τίς λιγοστεύει.

Ἀλλά αὐτά ὅλα μας τά ἀφήνει, γιά νά τά διορθώσουμε καί νά τά ἐξαλείψουμε ἐμεῖς μέ τόν παντοτινό πόνο τῆς καρδίας μας καί μέ τούς κόπους καί ἀγῶνες καί μόχθους τῆς μετανοίας, πού ὀφείλουμε νά κάμνουμε σέ ὅλη μας τή ζωή μετά τήν ἁμαρτία.

Λόγος περί μετανοίας

 

πηγή :Ἔκδοσις

Συνοδία Σπυρίδωνος Ἱερομονάχου

Νέα Σκήτη Ἅγιον Ὅρος

σελ. 34-35

amethystos: Ἡ ἐξομολόγησις δέν ἐξαλείφει τίς κακές κλίσεις τῆς καρδιᾶς