ΠΩΣ ΖΕΙ ΕΝΑΣ ΑΓΙΟΣ ΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΗ

 

Ο μακαριστός καθηγητής της Ιατρικής Γ. Παπαζάχος μας διέσωσε ένα «αναστάσιμο» περιστατικό από τον άγιο των ημερών μας, τον όσιο Πορφύριο.

«Αντί άλλης Πασχάλιας ευχής, θα σας μεταφέρω τα χαρμόσυνα αναστάσιμα βιώματα του μακαριστού γέροντα Πορφυρίου, όπως τα έζησα  μια Τρίτη Διακαινησίμου στο κελλάκι του. Πήγα να τον δω σαν γιατρός. Μετά την καρδιολογική εξέταση και το συνηθισμένο καρδιογράφημα με παρεκάλεσε να μη φύγω. Κάθησα στο σκαμνάκι κοντά στο κρεβάτι του. Έλαμπε από χαρά το πρόσωπό του. Με ρώτησε:

-Ξέρεις το τροπάριο που λέει «Θανάτου εορτάζομεν νέκρωσιν….»;

-Ναι γέροντα, το ξέρω.

-Πές το.

Άρχισα γρήγορα- γρήγορα. «Θανάτου εορτάζομεν νέκρωσιν. Άδου την καθάιρεσιν, άλλης βιοτής της αιωνίου απαρχήν και σκιρτώντες υμνούμεν τον αίτιον, τον μόνον ευλογητόν των πατέρων Θεόν και υπερόδοξον».

-Το κατάλαβες;

-Ασφαλώς το κατάλαβα.

            Νόμισα πως με ρωτάει για την ερμηνεία του. Έκανε μια απότομη κίνηση του χεριού του και μου είπε:

-Τίποτα δεν κατάλαβες  βρε Γιωργάκη! Εσύ το είπες σαν βιαστικός ψάλτης…. Άκου τι φοβερά πράγματα λέει αυτό το τροπάριο:

Ο Χριστός με την Ανάστασή Του δε μας πέρασε απέναντι από ένα ποτάμι, από ένα ρήγμα της γης, από μια διώρυγα, από μία λίμνη ή από, την Ερυθρά θάλασσα . Μας πέρασε απέναντι από ένα χάος, από μια άβυσσο, που ήταν αδύνατο να την περάσει ο άνθρωπος μόνος. Αιώνες περίμενε αυτό το πέρασμα, αυτό το Πάσχα. Ο Χριστός μας πέρασε από τον θάνατο στη ζωή. Γι’ αυτό σήμερα «θανάτου εορτάζομεν νέκρωσιν, Άδου  την καθαίρεσιν…». Χάθηκε ο θάνατος! Το κατάλαβες; Σήμερα γιορτάζουμε την «απαρχήν» της «άλλης βιοτής, της αιωνίου» ζωής κοντά Του.

Μίλαγε με ενθουσιασμό και βεβαιότητα. Συγκινήθηκε. Σιώπησε λίγο και συνέχισε πιο δυνατά:

-Τώρα δεν υπάρχει χάος, θάνατος, νέκρωση, Άδης. Τώρα, όλα χαρά, χάρις στην Ανάσταση του Χριστού μας. Αναστήθηκε μαζί Του η ανθρώπινη φύση. Τώρα μπορούμε και εμείς να αναστηθούμε, να ζήσουμε αιώνια κοντά Του….. Τι ευτυχία η Ανάσταση! «Και σκιρτώντες υμνούμεν τον αίτιον». Έχεις δει τα κατσικάκια τώρα την άνοιξη να χοροπηδούν πάνω στο γρασίδι, να τρώνε λίγο από τη μάνα τους και να χοροπηδούν ξανά; Αυτό είναι το σκίρτημα, το χοροπήδημα. Έτσι έπρεπε και εμείς να χοροπηδούμε από χαρά ανείπωτη για την Ανάσταση του Κυρίου μας και τη δική μας.

Διέκοψε λίγο το λόγο το. Ανέπνεα μια ευφρόσυνη ατμόσφαιρα.

-Μπορώ να σου δώσω μια συμβουλή; Συνέχισε. Σε κάθε θλίψη σου, σε κάθε αποτυχία σου να συγκεντρώνεσαι μισό λεφτό στον εαυτό σου και να λες αργά-αργά αυτό το τροπάριο. Θα βλέπεις ότι το μεγαλύτερο πράγμα στη ζωή σου-και στη ζωή του κόσμου όλου-έγινε. Η Ανάσταση του Χριστού, η σωτηρία μας. Και θα συνειδητοποιείς ότι η αναποδιά που σου συμβαίνει είναι πολύ μικρή για να χαλάσει τη διάθεσή σου.

Μου έσφιξε το χέρι, λέγοντας:

-Σου εύχομαι να «σκιρτάς» από χαρά, κοιτάζοντας πίσω σου το χάος από το οποίο σε πέρασε ο Αναστάς Κύριος, «ο μόνος ευλογητός των Πατέρων…. Ψάλε τώρα και το  «Χριστός Ανέστη».

«Αληθώς ανέστη»

Γεώργιος Παπαζάχος

ΠΑΣΧΑΛΙΝΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΠΑΤΡΩΝ κ.κ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ

                                                           

                                              Χ Ρ Υ Σ Ο Σ Τ Ο Μ Ο Σ

ΕΛΕῼ ΘΕΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

ΤΗΣ ΑΓΙΩΤΑΤΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ

ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΠΑΤΡΩΝ

 
Πρός
τό Χριστεπώνυμον Πλήρωμα
τῆς Ἱερᾶς καί Ἀποστολικῆς Μητροπόλεως Πατρῶν
 
Παιδιά μου εὐλογημένα,
Πάσχα ἱερόν ἡμῖν σήμερον ἀναδέδεικται».
Σήμερα νικήθηκε ὁ θάνατος, ἀφοῦ «Πάσχα ἐστί μετάβασις ἐκ τοῦ θανάτου εἰς τήν ζωήν».
Σήμερα ἒλαμψε τό φῶς, διότι «Πάσχα τῶν ὀμμάτων ὁ φωτισμός».
Σήμερα ἡ ζωή ἐνίκησε τόν δυνάστη τοῦ ἀνθρώπου  ἃδη, γιά νά συνεχίσῃ ὁ ἱερός συγγραφεύς, «Πάσχα πιστῶν ἡ ὂντως ζωή».
Σήμερα οὐράνιο καί ἐπίγειο πανηγύρι, γιά νά διακηρύξῃ ὁ ἲδιος τῆς Ἀναστάσεως ὑμνητής, «Πάσχα παντός τοῦ κόσμου τρυφή».
Δέν ὑπάρχει μεγαλύτερη ἑορτή ἀπό τήν Ἀνάσταση.«Ἑορτῶν ἑορτή καί πανήγυρις ἐστί πανηγύρεων»
Δέν ὑπάρχει συγκλονιστικότερη χαρά, ἀπό τήν χαρά τῆς Ἀναστάσεως, τήν ὁποία οὐδείς δύναται νά μᾶς ἀφαιρέσῃ. «Πάσχα γάρ ψυχῶν ἡ ἀναψυχή. Πάσχα τῶν νόων ἡ χαρμονή».
Ἡ Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου,
●Εἶναι ἡ σωτηρία ἀπό τό ἠθικό βάραθρο.
●Εἶναι ἡ λυτρωτική ἀνάσα ζωῆς γιά τόν σύγχρονο ἂνθρωπο, πού ζεῖ μέσα στήν ἀπελπισία.
●Εἶναι ἡ ἀνάγκη τῆς ψυχῆς, νά βρῇ τόν δρόμο γιά τήν αἰωνιότητα. «Πάσχα ἡ ἀνάβασις ἀπό γῆς εἰς τούς οὐρανούς».
●Εἶναι τό γκρέμισμα τοῦ τείχους ἀνάμεσα στόν Θεό καί στόν ἂνθρωπο.
●Εἶναι ἡ συμφιλίωση τῶν ἀνθρώπων  μεταξύ τους, οἱ ὁποῖοι, ἒχασαν τήν κοινωνία καί βιώνουν τήν φοβερή καί ψυχοκτόνο μοναξιά. «Πάσχα ἐν χαρᾷ ἀλλήλους περιπτυξόμεθα».
●Εἶναι τό πανηγύρι συμπάσης τῆς Ἐκκλησίας, μέσα ἀπό τόν Ἀναστάσιμο ὓμνο καί παιάνα καί τό κοινό Ποτήριο τῆς Ἀθανάτου Ζωῆς καί Τραπέζης, ὃπου τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Ζωοδότου Κυρίου δίδεται, «ἳνα οἱ ἂνθρωποι ζωήν ἒχωσι καί περισσόν ἒχωσι». «Γεύσασθε καί ἲδετε ὃτι Χριστός ὁ Κύριος».
●Εἶναι τό Φῶς τό Πανάγιο, τό ὁποῖο διαλύει τό σκότος τῆς φρικτῆς ἀγνωσίας μέσα στό ὁποῖο ζεῖ ἡ σύγχρονη κοινωνία. Ἀκούσατε, ἀδελφοί μου καί τέκνα, τόν ἱερόν Ὑμνογράφο, ὁ ὁποῖος πανηγυρικά μᾶς λέγει: «Νῦν πάντα πεπλήρωται φωτός, οὐρανός τε καί γῆ καί τά καταχθόνια...».
Τό Πάσχα,
● Εἶναι ἡ εἰρήνη τοῦ κόσμου.
●Εἶναι ἡ ἀπάντηση στά ὃπλα, πού κατασκευάζουν οἱ μεγάλοι τῆς γῆς καί σκορπίζουν τόν θάνατο στούς λαούς.
●Εἶναι ὁ ἒλεγχος τῶν πλουσίων, οἱ ὁποῖοι καταχρῶνται τά ἀγαθά πού τούς ἒχει δώσει ὁ Θεός καί ἀφήνουν τή φτώχεια καί τήν πεῖνα νά θερίζουν τά παιδιά τῆς Ἀφρικῆς καί ὂχι μόνο.
●Εἶναι ἡ μόνη σωτηρία τοῦ ἀποϊεροποιημένου κόσμου, ὁ ὁποῖος δυστυχῶς σήμερα, υἱοθετεῖ τήν ἁμαρτία ὡς φυσικό τρόπο ζωῆς καί θεσμοθετεῖ τήν διαφθορά καί τόν ἠθικό ρῦπο,  μέ ἀποτέλεσμα νά εὐτελίζεται ὁ ἂνθρωπος, ὁ ὁποῖος ἐδημιουργήθη κατ’ εἰκόνα καί καθ’ ὁμοίωσιν Θεοῦ.
●Τό Πάσχα εἶναι ἡ γιορτή τῶν Ἀγγέλων καί τῶν Ἁγίων ἀπό τῆς ἀρχῆς καί μέχρι τῶν ἐσχάτων. Εἶναι ἡ χαρά τῶν υἱῶν τῆς Ἀναστάσεως προγόνων μας, οἱ ὁποῖοι ἐκράτησαν ψηλά τό ἀναστάσιμο λάβαρο τῆς ζωῆς καί τῆς ἐλευθερίας καί τό παρέδωσαν σέ μᾶς γιά νά συνεχίσωμε τήν πορεία μας σέ δρόμους ἀναστασίμους καί φωτοφόρους.
Ἡ παρουσία μας σήμερα, στήν Ἀνάσταση καί στήν Ἀναστάσιμη Θεία Λειτουργία, δέν εἶναι ἐθιμική, ἀλλά εἶναι μαρτυρία οὐσιαστική καί καρδιακή, ὃτι «Ἀνέστη Χριστός καί ζωή πολιτεύεται». Εἶναι  ὁμολογία, ὃτι δέν μποροῦμε νά ζήσωμε χωρίς τήν Ἀνάσταση καί ὃτι ἡ Ἑλλάδα εἶναι ἡ χώρα τῆς Ἀναστάσεως. Διά τοῦτο πρέπει ἡ Πατρίδα μας, νά παραμείνῃ ὁ θεματοφύλακας τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως καί τῆς Ἀποστολικῆς Ἀναστάσιμης παρακαταθήκης.
Παιδιά μου εὐλογημένα, παιδιά τῆς Ἀναστάσεως, Χριστιανοί μου,
Κρατεῖστε τά ἀναστάσιμα κεριά ἀναμμένα.
Φωτῖστε μέ τό Ἃγιο Φῶς τόν δρόμο τῶν παιδιῶν σας.
Δῶστε τους τήν ἀναστάσιμη χαρά, τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Μεταγγῖστε στίς καρδιές τους τήν εἰρήνη καί τήν γαλήνη τοῦ ἐκ Τάφου ἀνατείλαντος Κυρίου.
Πεῖτε τους, ὃτι χωρίς τόν Ἀναστάντα Κύριο, ὁ ἂνθρωπος δέ ζεῖ, ἀλλά εἶναι ἁπλῶς μιά βιολογική ὓπαρξη καί τίποτε παρά πάνω.
  Διδάξτε στά παιδιά σας τήν ἀγάπη, πού εἶναι ἡ αὒρα τῆς εὐτυχίας καί νοηματοδοτεῖ τήν πορεία μας, μέσα στόν κόσμο καί στήν ἱστορία.
Μιλῆστε τους γιά τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία εἶναι ἡ δύναμη, πού δίδει τήν προοπτική καί τήν βεβαιότητα τῆς αἰωνιότητος.
Μή χάσετε αὐτήν τήν χαρά καί τήν ὀμορφιά τῆς ζωῆς, πού μᾶς χαρίζει ἡ Ἀνάσταση.
Σήμερα εἶναι τό Πάσχα μας. Τό πέρασμά μας ἀπό τή φθορά στήν ἀφθαρσία. Ἀπό τόν θάνατο στή ζωή. Ἀπό τή γῆ στόν οὐρανό.
Αὐτή τήν ἀλήθεια, γηθοσύνως, οἱ πάντες κραυγάζομε καί μαζί μέ τόν ἱερό Ὑμνογράφο, ψάλλομε,.«Πάσχα τό τερπνόν, Πάσχα Κυρίου Πάσχα... Πάσχα Χριστός ὁ Λυτρωτής. Πάσχα ἂμωμον, Πάσχα μέγα, Πάσχα τῶν πιστῶν, Πάσχα τό πύλας ἡμῖν τοῦ Παραδείσου ἀνοῖξαν...»
Τοῦτο τό Πάσχα, τούτη τήν νίκη τῆς Ζωῆς ἐναντίον τοῦ θανάτου, ἀναγγέλλομε στούς ἐγγύς καί τούς μακράν∙ Στούς ἐν πάσῃ τῇ δεσποτείᾳ τοῦ Κυρίου εὑρισκομένους Ἓλληνας Ὀρθοδόξους ἀδελφούς μας καί πρός πάντα ἂνθρωπο, ἀνεξαρτήτως φυλῆς καί γλώσσης, ἡλικίας καί μορφώσεως καί τούς ἐναγκαλιζόμεθα ἐν τῇ ἀγάπῃ τοῦ Ἀναστάντος Κυρίου.
Παιδιά μου ἀγαπημένα,
Χριστός Ἀνέστη!
Χρόνια πολλά, λουσμένα στό φῶς καί στή χαρά τῆς Ἀναστάσεως.

Σᾶς ἀσπάζομαι ὃλους μέ τήν ἀναστάσιμη χαρά

καί μέ πατρική ἀγάπη,

Χριστός Ἀνέστη!      

   Ἅγιον Πάσχα 2024

 

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

Ο  Π Α Τ Ρ Ω Ν   Χ Ρ Υ Σ Ο Σ Τ Ο Μ Ο Σ

Η ΑΓΑΠΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ «Οι άνθρωποι καταδίκασαν τον Θεό σε θάνατο. Ο Θεός καταδίκασε τους ανθρώπους στην αθανασία»

 

«Οι άνθρωποι καταδίκασαν τον Θεό σε θάνατο. Ο Θεός καταδίκασε τους ανθρώπους στην αθανασία»

                                                            Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς

            Ο Θεός έκανε τα πάντα για τον άνθρωπο. Αυτό που θέλει, αυτό που διψά, είναι το δικό μας Ναι. Ένα μόνο πράγμα δεν μπορεί ο Θεός: Να μας σώσει χωρίς τη δική μας συγκατάθεση.

            Τούτες τις  μέρες ψηλαφούμε την αγάπη του Θεού. Θα πρέπει να είναι κανείς ανόητος, να μην ανταποκριθεί στην αγάπη του Θεού. Η μεγαλύτερη δυστυχία, που δεν διορθώνεται, είναι να βρεθείς μια μέρα, δίχως νάχεις μετανοήσει, δίχως νάχεις ανταποκριθείς στο κάλεσμά Του, μπροστά στο Πρόσωπο που συγχωρεί, που αγαπάει, αλλά δεν εκβιάζει.

            Αυτή τη Μεγάλη Εβδομάδα, ας ξαναδούμε βαθειά και σοβαρά τη σχέση μας με τον Χριστό και όσα προτείνει. Ας τον δούμε στο μυστικό Δείπνο, «πως τους πόδας απονίπτει των μαθητών…. και ποιήσωμεν ώσπερ κατίδωμεν». Ας Τον παρατηρήσουμε πως ανεβαίνει στο Γολγοθά και ας Τον συσχετίσουμε με όσα έχει διδάξει, πριν ανεβεί εκεί. Ας δούμε πως πεθαίνει γι’ αυτούς που αγαπά. Ας σκεφτούμε ότι όντας σταυρωμένος, περισσότερο απ’ όλους  σκεφτόταν και αγαπούσε τους σταυρωτές Του και αγωνιούσε να βρει ελαφρυντικό. «Πάτερ άφες  αυτοίς. Ου γαρ οίδασι τι ποιούσι».     Αυτό το Πάσχα, ας αποφασίσουμε να πάρουμε στα χέρια μας τα λόγια του-το Ευαγγέλιο, για να δούμε εκεί πως θα τον κληρονομήσουμε και πως θα γίνει Θεός μας και μείς Παιδιά Του.

            Καλή Λαμπρή

Μεγάλη Παρασκευή «Τετέλεσται»

 

Την  Ενάτη ώρα, δηλαδή στις 3 το μεσημέρι ο Χριστός αφήνει μία κραυγή, μια λέξη μόνο με βαθυστόχαστο περιεχόμενο: «Τετέλεσται». Όλα πια τελείωσαν. Το μαρτύριο, οι εμπαιγμοί, οι ειρωνείες, οι πόνοι. Ο Χριστός ήπιε το ποτήρι του πόνου ως το τέλος. Όμως αυτό το «τετέλεσται» έχει και μία άλλη βαθύτερη έννοια: Όλα, όχι απλώς τελείωσαν , αλλά τελειώθηκαν, δηλαδή έγιναν τέλεια. Αμέσως φάνηκαν οι καρποί της θυσίας Του. Οι προφητείες εκπληρώθηκαν, επαληθεύτηκαν. Ο διάβολος νικήθηκε. Ο άνθρωπος ελευθερώθηκε από τη δουλειά του. Ο θάνατος καταπατήθηκε, ο κόσμος σώθηκε. Η κλειστή πύλη του παραδείσου άνοιξε, η βασιλεία Του μας χαρίστηκε.

            «Τετέλεσται»! Ολοκληρώθηκε το έργο της οξυνόμενης αγάπης πάνω στο μίσος. Ο Ιησούς, ο Θεός μας, αγάπησε τους δικούς Του ως το έσχατο σημείο. Από αγάπη ταυτίστηκε μ’ όλη μας την απελπισία. Από αγάπη πρόσφερε τον εαυτό Του θυσία. Ήταν θεληματικά αγάπη κι όχι καταναγκασμός αυτό που έφερε τον Ιησού στο θάνατό Του. Η αγάπη Του δοκιμάζεται ω το έσχατο σημείο, αλλά δεν καταπνίγεται. Το φως εν τη σκοτία φαίνει και η σκοτία αυτό ου κατάλαβεν». 

`Επισκόπου Διοκλείας Κάλλιστου Γουέαρ

Τό ὠτίον τοῦ Μάλχου

Στὸν κῆπο τῆς Γεθσημανῆ, ἀντιμέτωπος μὲ τὴ σπείρα ποὺ ἔρχεται νὰ συλλάβη τὸν Ἰησοῦ, ὁ Πέτρος προβάλλει τὴν ἀντίστασή του: «Ἔχων μάχαιραν εἵλκυσεν αὐτήν, καἲ ἔπαισεν τὸν τοῦ ἀρχιερέως δοῦλον καὶ ἀπέκοψεν αὐτοῦ τὸ ὠτίον τὸ δεξιόν». Ὁ Ἰωάννης μᾶς διέσωσε καὶ τὸ ὄνομα τοῦ δούλου: «ἦν δὲ ὄνομα αὐτῷ Μάλχος».

Ὁ Πέτρος ζητάει νὰ ἀποτρέψη τὸ θάνατο τοῦ Δασκάλου μὲ μιὰ κίνηση αὐτονόητη καὶ συγκεκριμένη, ἂν καὶ ὁλότελα ἀνεδαφική. Εἶναι ἡ αὐθόρμητη ἀντίδραση τοῦ ἀνθρώπου ποὺ προσπαθεῖ νὰ ἀποτρέψη τὴν ἀπειλὴ τοῦ θανάτου ἐξουδετερώνοντας τὴν ἀπειλὴ καὶ ὄχι τὸ θάνατο. Κίνηση κατανοητὴ καὶ οἰκεία γιὰ τὸ κοινό μας αἴσθημα, γιὰ τὴν κοινή μας ἄγνοια τῶν ὁρίων ἀνάμεσα στὴ ζωὴ καὶ στὸ θάνατο. Ἡ χειρονομία τοῦ Πέτρου, μόνου ἀπέναντι στὴ σπείρα τῶν παρανόμων, μένει μετέωρη, τρυφερὰ οὐτοπικὴ καὶ κωμικὰ ἀτελέσφορη: Μοναδικὸ ἀποτέλεσμα ἕνα κομμένο αὐτὶ κάποιου δούλου, «τὸ ὠτίον τοῦ Μάλχου».

Ὁ Πέτρος εὶχε ἀκούσει ἀπὸ τὸ Δάσκαλό του, πὼς ἂν ὁ κόκκος τοῦ σίτου δὲν πεθάνη μέσα στὴ γῆ, εἶναι ἀδύνατο νὰ ζωοποιηθῆ καὶ νὰ φέρη καρπό. Ἀλλὰ ὁ λόγος αὐτός, μεταφερμένος στὴν ἀλήθεια τοῦ ἀνθρώπου, εἶναι μωρία γιὰ τὴν κοινή μας λογική, τὴ λογικὴ τῶν πέντε αἰσθήσεων. Πῶς εἶναι δυνατὸ ἡ ἀποδοχὴ τοῦ θανάτου νὰ καρποφορῆ τὴ ζωή, ὁ θάνατος νὰ καταργῆ τὸ θάνατο; Γιὰ τὴ λογικὴ τῶν πέντε αἰσθήσεων, κάτι τέτοιο δὲν εἶναι παρὰ μιὰ ἀλληγορία, ποιητικὴ εἰκόνα μὲ σκοπιμότητες αἰσθητικὲς ἢ διδακτικές, ἀλλὰ ὁπωσδήποτε ἄσχετη μὲ ὅ,τι οἱ αἰσθήσεις βεβαιώνουν γιὰ πραγματικό. Καὶ πραγματικὸ εἶναι ἔστω καὶ τὸ κομμένο αὐτὶ κάποιου δούλου, «τὸ ὠτίον τοῦ Μάλχου».

Γι’ αὐτὸ καὶ ἡ κίνηση τοῦ Πέτρου θὰ ἐπαναληφθῆ ἀμέτρητες φορὲς μέσα στὴν Ἱστορία. Στὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας, αλλὰ καὶ στὴν προσωπικὴ τοῦ καθενός μας ζωή. Οἱ ἀνυποψίαστοι μαθητὲς θὰ προσπαθοῦμε πάντοτε νὰ ἀποτρέψουμε τὸ θάνατο τραβώντας κάποιο μαχαίρι, μὲ τὴν ἴδια πάντοτε τρυφερὴ ἀνεδαφικότητα, τὴν κωμικὰ ἀτελέσφορη. Θὰ προσπαθοῦμε νὰ σώσουμε τὸ Χριστὸ μὲ τὴν ἀφελὴ δύναμη τῆς κοσμικῆς μας ἰσχύος, μὲ τὴν ἀκονισμένη μας διαλεκτική, σὲ χειροπιαστὴ ἀναμέτρηση μὲ τὴν ἠθικὴ διαφθορὰ τῆς ὅποιας σπείρας Τὸν ἀπειλεῖ, κραδαίνοντας τὸ μαχαίρι συγγραμμάτων Ἀπολογητικῆς, νομοθετικῶν διαταγμάτων γιὰ τὴν ἠθικὴ κάθαρση, ἀντικειμενικῶν τίτλων κοινωνικῆς δραστηριότητας. Μὲ μοναδικὸ ἀποτέλεσμα πάντοτε ἕνα κομμένο αὐτὶ κάποιου δούλου, «τὸ ὠτίον τοῦ Μάλχου».

Ὁ Σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ, ὁ θάνατός Του, εἶναι ἕνα γεγονὸς ἀδιάκοπα παρὸν γιὰ τὴν ἐμπειρία τῆς Ἐκκλησίας. Ὁ Χριστὸς προσλαμβάνει ἀδιάκοπα τὸ θάνατο τοῦ κόσμου, τὸν κάνει δικό Του θάνατο, δηλαδὴ δική Του ζωή, δυνατότητα αἰώνιας ζωῆς. Ἀλλὰ αὐτὴ ἡ πρόσληψη ἐξακολουθεῖ νὰ σκανδαλίζη τοὺς μαθητές. Τὸ σῶμα τοῦ Χριστοῦ νεκρὸ πάνω στο Σταυρό, ἡ Ἐκκλησία σταυρωμένη ἀπὸ τὰ ἀνθρώπινα πάθη, τὶς μικρότητες, τὶς φιλοπρωτίες, τὴν ἄγνοια τοῦ οὐσιώδους, εἶναι ἕνα ἀνυπόφορο σκάνδαλο. Ὁ Χριστὸς νεκρώνεται μέσα στὰ σχήματα τῆς τυπολατρείας καὶ τῆς νομοκράτειας, στὰ πρόσωπα ἀνάξιων ἐκπροσώπων Του, στὰ ὅρια τῆς κοσμικῆς καταφρόνεσης, τῆς ὑποταγῆς στὸν Καίσαρα. Καὶ μεῖς ἐπαναλαμβάνουμε μαζὶ μὲ τὸν Πέτρο: «ἵλεώς σοι, Κύριε, οὐ μὴ ἔσται σοι τοῦτο». Ἡ ὅρασή μας εἶναι κοντόφθαλμη, μυωπική, δὲν φτάνει να δῆ πίσω ἀπὸ τὸ Σταυρὸ τὸ κενὸ Μνημεῖο, τὴ δύναμη ποὺ «τελειοῦται ἐν ἀσθενείᾳ», τὴν Ἀνάσταση, ποὺ εἶναι εἰς Ἅδου τόπον κάθοδος. Ἡ ἐξωτερικὴ ἀδυναμία τῆς Ἐκκλησίας, ἡ ὀργανωτική της διάλυση, ἡ καταρράκωση τοῦ ἀντικειμενικοῦ της κύρους, εἶναι ἡ μεγάλη της δύναμη. «Οὐδέποτε γὰρ μανθάνει ὁ ἄνθρωπος τὴν δύναμιν τὴν θεϊκὴν ἐν ἀναπαύσει καὶ πλατυσμῷ», λέει ὁ ἅγιος Ἰσαὰκ ὁ Σύρος. Ὅταν νεκρώνονται τὰ ἁπτὰ τεκμήρια τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας, τὰ εἴδωλα τῆς ζωῆς, τότε ἀνοίγονται ἀπεριόριστα τὰ ὅρια τῆς ἐλευθερίας τοῦ προσωπικοῦ ἔρωτα γιὰ τὸ Νυμφίο Χριστό. Τότε ἡ ἐλπίδα μας δὲν εἶναι τὰ ἀνθρώπινα ἐπιτεύγματα, ἀλλὰ μόνο ἡ θεία ζωή, τὸ «περισσὸν τῆς ζωῆς» ποὺ χορηγεῖ ὁ Χριστός, ἡ ἕνωση τοῦ Θεοῦ μὲ τὸν ἄνθρωπο, μέσα ἀπὸ τὴν εὐχαριστία, τὰ μυστήρια, τὴν ἄσκηση, ποὺ δὲν παύουν νὰ «λειτουργοῦν» καὶ στὴν πιὸ ἀπελπιστικὴ παρακμὴ τῶν ἱστορικῶν σχημάτων. Τὸ σκάνδαλο τοῦ θανάτου μπορεῖ νὰ ὁπλίση τὸ χέρι μας μὲ τὸ ἀτελέσφορο μαχαίρι τῆς ἱστορικῆς οὐτοπίας﮲ ἀλλὰ μπορεὶ καὶ νὰ μᾶς ἀποκαλύψη τὸ πρόσωπο τῆς Ζωῆς, νὰ μᾶς ἀφοπλίση στὰ ὅρια μιᾶς ὁλοκληρωτικῆς ἐρωτικῆς αὐτοπροσφορᾶς. Στὴ δεύτερη περίπτωση, καρπὸς εἶναι ἡ Ἀνάσταση. Στὴν πρώτη, ἕνα κομμένο αὐτὶ κάποιου δούλου, «τὸ ὠτίον τοῦ Μάλχου».

Ὁ Σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ, τὸ μυστήριο τοῦ θανάτου καὶ τῆς Ἀναστάσεως, θὰ εἶναι πάντοτε ἡ ἀρχὴ καὶ τὸ τέλος, τὸ ἄλφα καὶ τὸ ὠμέγα τῆς ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλὰ καὶ τῆς προσωπικῆς μας ζωῆς καὶ τῆς Ἱστορίας τοῦ κόσμου μας. Ὅποιος θέλει νὰ ζήση, πρέπει νὰ βάλη τὴ μάχαιρα στὴ θήκη του, πρέπει νὰ «ἀπωλέση» τὴ ζωή του γιὰ νὰ τὴ «σώση» – «ἀπαρνησάσθω ἐαυτόν, καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ». Ἡ ἀποδοχὴ τοῦ σταυροῦ, ὁ ἑκούσιος θάνατος κάθε ἀνθρώπινης αὐτοβεβαιότητας, ἡ ἀπόγνωση γιὰ κάθε ἀνθρώπινη ἰσχύ, ἀρετή, κύρος, δράση, ἀποτελεσματικότητα εἶναι ἡ μἐγιστη δύναμη, ἡ μέγιστη ἀποτελεσματικότητα τῆς ζωῆς. Ὁ ἅγιος Ἰσαὰκ ὀ Σύρος, μὲ τὴν ἔμπρακτη πείρα αὐτῆς τῆς σωστικῆς ἀπώλειας, βεβαιώνει ὅτι «οὐδὲν ἰσχυρότερον τῆς ἀπογνώσεως, αὕτη οὐ γινώσκει ἡττηθῆναι ὑπό τινος﮲ ὅτε ὁ ἄνθρωπος ἐν τῆ διανοίᾳ ἑαυτοῦ κόψη τὴν ἐλπίδα τῆς ζωῆς αὐτοῦ, οὐδὲν θαρσαλεώτερον... διότι πᾶσα θλίψις γινομένη ὐποκάτωθεν τοῦ θανάτου ἐστί, καὶ αὐτὸς ἔκυψε δέξασθαι καθ’ ἑαυτοῦ τὸν θάνατον». Αὐτὴ ἡ ἰλιγγιώδης ἐλευθερία τοῦ θανάτου, ἡ ἀπεριόριστη δύναμη τῆς ἀπόγνωσης, μόνο στὰ ὅρια ἑνὸς ἐρωτικοῦ γεγονότος εἶναι δυνατὸ νὰ βιωθῆ. Ὁ κάθε πραγματικὸς ἔρως εἶναι ἕνας θάνατος, μιὰ ἀπόγνωση γιὰ ὁ,τιδήποτε δὲν εἶναι ὀ ἐρώμενος. Γι’ αὐτὸ καὶ τὸ μυστήριο τοῦ θανάτου καὶ τῆς Ἀναστάσεως μόνο μὲ ἀναφορὰ στὸ πρόσωπο τοῦ Νυμφίου τῆς Ἐκκλησίας εἶναι δυνατὸ νὰ βιωθῆ. Τὸ βῆμα τῆς ἐρωτικῆς κλήσης τὸ κάνει πρῶτος Αὐτός. «Αὐτὸς ἡμῶν ἠράσθη πρῶτος... ἡμῶν ἐχθρῶν καὶ πολεμίων ὑπαρχόντων... καὶ οὐκ ἠράσθη μόνον, ἀλλὰ καὶ ἠτιμάσθη ὑπὲρ ἡμῶν καὶ ἐραπίσθη καὶ ἐσταυρώθη καὶ ἐν νεκροῖς ἐλογίσθη καὶ διὰ πάντων τούτων τὸν περὶ ἡμᾶς αὐτοῦ παρέστησεν ἔρωτα». Νὰ ἀποτρέψης αὐτὸν τὸ θάνατο μὲ ὁποιοδήποτε κοσμικὸ ἐπινόημα, μὲ ὁποιαδήποτα μάχαιρα κοντόφθαλμης ἄμυνας, σημαίνει νὰ ἀποκλείσης τὸν ἑαυτό σου ἀπὸ τὸ νυμφώνα. Νὰ ἀρκεστῆς στὴν ψευδαίσθηση τοῦ κατορθώματος, ποὺ δὲν εἶναι ἄλλο ἀπὸ τὸ κομμένο αὐτὶ κάποιου δούλου, «τὸ ὠτίον τοῦ Μάλχου».

Ἀρχικὴ δημοσίευση: «Τὸ Βῆμα», Μεγάλη Παρασκευὴ 27 Ἀπριλίου 1973.

Ἀναδημοσιευμένο στὴ συλλογὴ ἐπιφυλλίδων «Τὸ προνόμιο τῆς ἀπελπισίας», ἐκδόσεις Γρηγόρη, Δεκέμβριος 1973.

ΤΟ ΠΑΘΟΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ

Το πάθος της αγάπης είναι άλλο πράγμα απ’ αυτό που οι άνθρωποι ονομάζουν πάθος του έρωτα. Τις πιο πολλές φορές ο έρωτας είναι μια βαθειά δίψα στοργής, η ανάγκη να μας αγαπήσουν. Είναι δηλαδή μια συνθηκολόγηση με τις απαιτήσεις του εγώ μας. Αν καταφέρει να ξεπεράσει τα πλαίσια αυτά, τότε δίνει τη θέση του στην αγάπη, στο ζωντανό πάθος της αγάπης.

          Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι μιλάμε για το Πάθος του Υιού του Θεού πάνω στη γη εννοώντας  την περιπέτεια της αγάπης Του, που Τον οδήγησε στο Σταυρό. Η θυσία του Ιησού δεν πήρε το όνομα της προσφοράς ή της ευεργεσίας. Πήρε το όνομα του Πάθους. Ο Ιησούς δεν ήρθε στη γη για να μας κάνει ελεημοσύνη, να κάνει μια πράξη καλή, που του υπαγόρευσε η φιλανθρωπία Του. Η θυσία Του είναι η έκφραση ενός υπέρτατου πάθους αγάπης. Ενός πάθους για τους ανθρώπους. Τη φλόγα αυτού του πάθους μετέλαβαν κι όσοι Τον ακολούθησαν στη μεγάλη πορεία της προσφοράς του εαυτού τους στους συνανθρώπους τους.

          Χρήστος Γιανναράς 

Σε ευχαριστώ, Κύριέ μου...

 

του ενορίτου μας Νικολάου Βοϊνέσκου

Μια ευχαριστιακή προσευχή, μελέτη για τα Άχραντα πάθη και τον Σταυρό του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού:

Σε ευχαριστώ, Κύριέ μου, διότι για χάρη μου έπλυνες τα πόδια των αγίων Σου μαθητών.

Σε ευχαριστώ Κύριέ μου, διότι για χάρη μου παρέδωσες στο Μυστικό Δείπνο το Πανάγιο Σώμα Σου και το Τίμιο Αίμα Σου, λέγοντας: «επιθυμία επεθύμησα τούτο το Πάσχα φαγείν μεθ’ ημών» (Λουκ. Κβ΄15). Συ Κύριε Πανάγιε και Παντοδύναμε έχεις την σφοδρά επιθυμία να ενοικείς μέσα σε μένα τον αμαρτωλό και άθλιο δούλο Σου; Σε παρακαλώ Κύριέ μου, αυτή τη μεγίστη δωρεά να χαρίζεις σε μένα τον αμαρτωλό και σε όλους τους ανθρώπους μέχρι τελευταίας μας αναπνοής. Τίποτε άλλο δεν σε παρακαλώ να μας χαρίζεις, Κύριέ μου. Τω πόθω σου τρώσον την αθλίαν μου ψυχή και τις ψυχές όλων των ανθρώπων, ώστε προς δόξαν Σου, προς δόξαν του Παναγίου Σου Πατρός και του Παναγίου Σου Πνεύματος και προς δόξαν της Παναγίας Σου Μητρός και καταισχύνη του απαισίου και ανθρωποκτόνου δράκοντος και των απαισίων και μισανθρώπων δαιμόνων, όλοι να σωθούμε.

Σε ευχαριστώ Κύριέ μου, διότι για χάρη μου υπέμεινες την εγωιστική φιλονικία των μαθητών Σου, οι οποίοι μάλωναν για το ποιος είναι μείζων. Και Συ τους δίδαξες λέγωνˑ «όποιος θέλει να είναι μέγας, να είναι διάκονος και όποιος θέλει να είναι πρώτος, να είναι δούλος».

Σε ευχαριστώ Κύριέ μου, διότι για χάρη μου υπέμεινες την προδοτική συμπεριφορά του Ιούδα. Κι εσύ φέρθηκες με φιλοφρόνηση δίνοντας του τη μπουκιά που έβαλες στο ζουμί της πιατέλας. Δεν έδωσες τη μπουκιά ούτε στον απόστολο Πέτρο, ούτε σε έναν άλλο  από τους μαθητές Σου, αλλά στον Ιούδα!

Σε ευχαριστώ Κύριε μου, διότι για χάρη μου υπέμεινες στο κήπο της Γεθσημανή το νυσταγμό των μαθητών Σου.

Σε ευχαριστώ Κύριέ μου, διότι για χάρη μου υπέμεινες τη μεγάλη αγωνία και τη φοβερή λύπη. Διότι είπες: «περίλυπος εστιν η ψυχή μου έως θανάτου» (Ματθ. Κστ΄38). Σε ευχαριστώ Κύριέ μου, διότι για χάρη μου έτρεξαν από το Πανάγιο Σώμα Σου οι άγιοι ιδρώτες ωσεί θρόμβοι αίματος. Σε ευχαριστώ Κύριε μου, διότι για χάρη μου έτρεξαν αυτοί οι ιδρώτες. Συγχώρεσέ με διότι εγώ έγινα αιτία περισσότερο από όλους τους ανθρώπους να τρέξουν αυτοί οι Πανάγιοι ιδρώτες, διότι δικές μου είναι οι περισσότερες αμαρτίες για τις οποίες ελυπείσο. Λυπόσουν ακόμη για μας και για την αχαριστία μας. Ελέησε με Κύριέ μου και όλους τους ανθρώπους, ανάδειξέ μας ευγνώμονες δούλους Σου, ώστε προς δόξαν Σου όλοι να σωθούμε.

Σε ευχαριστώ Κύριέ μου, διότι για χάρη μου υπέμεινες της προδοσίας το φίλημα. Και πάλι φέρθηκες με φιλοφρόνηση λέγων: «εταίρε, εφ’ ω  πάρει;» (Ματθ.κστ΄50). Δηλαδή, σύντροφε κάνε εκείνο για το οποίο ήρθες. Ο Ιούδας έπρεπε εκείνη την ώρα συγκλονισμένος να πέσει στα πόδια Σου και να πει: «Κύριε φιλάνθρωπε και ανεξίκακε, εμένα τον προδότη αποκαλείς σύντροφο; Συγχώρεσέ με τον ανάξιο». Και Συ θα τον συγχωρούσες και θα τον αποκαθιστούσες στο αποστολικό αξίωμα. Όμως ο δυστυχής είχε κυριευθεί από το σατανά και χάθηκε. Αν, λοιπόν, χάθηκε ένας απόστολος που έκανε θαύματα και αν χάθηκαν ο πιο λαμπρός άγγελος και τόσοι πολλοί άλλοι άγγελοι, εγώ από μόνος μου είμαι χαμένος. Ελέησέ με Κύριέ μου και σώσε με, είτε θέλω είτε δεν θέλω. Και όλους τους ανθρώπους προς δόξαν Σου.

Σε ευχαριστώ Κύριέ μου, διότι για χάρη μου υπέμεινες τη σύλληψη από τον όχλο. Συ και εκείνη την ώρα φέρθηκες ευεργετών κάνοντας καλά το αυτί του Μάλχου.

Σε ευχαριστώ Κύριέ μου, διότι για χάρη μου με βρισιές, βλασφημίες, χτυπήματα ωδηγήθης στον Άννα.

Σε ευχαριστώ Κύριέ μου, διότι για χάρη μου υπέμεινες την αδικοτάτη συμπεριφορά του Άννα και ατιμίες.

Σε ευχαριστώ Κύριέ μου, διότι για χάρη μου ωδηγήθης στον Καϊάφα και στο άνομο συνέδριο. Σε ευχαριστώ Κύριέ μου, διότι για χάρη μου υπέμεινες την αδικοτάτη συμπεριφορά του Καϊάφα και των άλλων αρχιερέων, γραμματέων και φαρισαίων. Σε ευχαριστώ Κύριέ μου, διότι για χάρη μου υπέμεινες τις ψευδομαρτυρίες, τις συκοφαντίες και το ράπισμα. Έπειτα, υπέμεινες την αδικοτάτη καταδικαστική απόφαση και τους εμπαιγμούς, τους εμπτυσμούς, τα ραπίσματα και τα κολαφίσματα.

Σε ευχαριστώ Κύριέ μου, διότι για χάρη μου υπέμεινες την άρνηση του αγίου μαθητού Σου Πέτρου. Εκείνος έκλαυσε πικρώς, εγώ όμως ουδέποτε δάκρυσα για τα αναρίθμητα και φρικτότατα αμαρτήματά μου. Βοήθησε και μένα Κύριέ μου με τις ευχές του αποστόλου Πέτρου να κλαύσω πικρά για τις αμαρτίες μου.